«الوِحْدَةُ خَیْرٌ مِنْ جَلِیسِ السُّوءِ ». (العجلونی ، 1416 : 2/445) ؛ (ت/ 518) : (تنهایی خوب تر از رفیق بد است).
تنـــها بسـيار بــــه از يـــار بـــــد
يار تـــرا بس دل هشــيار خــــويش (ناصر خسرو ،292:1380)
زعزلت شاه مـــردان گشت سیمـــرغ
یــکی مرغ است خوانندش به سی مرغ (همان : 550)
تـوعزلت جـوی و دور از انجمن باش
رفیـــق خــویشتن هم خـویشتن باش (همان : 550)
بــــه از تنــــــهائيت يارى نيايــــد
كه تنـــهايى به از بــــد مهـــر يارى (ناصر خسرو ، 457:1386)
چون يار مــوافـــق نبـــود تنها بهتـر
تنـها بــه از صـد بار چـو با نادان همتا (همان :53 )
گراز زحمت همی ترسی زنا اهلان ببرصحبت
که ازدام زبون گیران به عزلت رسته شدعنقا (سنایی، 1375 :62)
کسی که عزت عزلت نیافت هیچ نیافت
کسی که روی قناعت نــدید هیـچ ندید (سنایی،1380 :179)
ای سنایی از ایــــن ســــگان بگـریز
گــــوشه ای گیراز این جــهان همــوار (همان :204)
مفردی باید زمـــردم تا توان رفتن بدل
درمیان چشم زخمی زین دوعالم سوگوار (همان :225)
در جـوی شهــرگوهرمعنی طلب مکن
غـــواص وارگــــوشه ی دنیا کنارگیر (همان :297)
هرکی درعزلت بود از او نجوینـد انتقام
انتقام چرخ بامن سربه سردرعزلت است (ادیب صابر،بی تا :363 )
شیـوه ی گــــوشه گیـــری از سرگیر
گـــــوشه ی دامــــن پیامبــر گیــر (عطار،1386: 8)
طریـــق مرد عزلت جـــوی کـن ساز
اگرمـــردی، زمــردم خـوی کــن باز (عطار،1386 :182)
ز ایمان اگــــــرت مـــــراد امنست
در عـــــزلت جــــوی ایمــــنی را (مولوی ، 1375: 95)
روی در دیــــــوار کـــن تنها نشیـن
و ز وجــود خـویش هم خلوت گزین (مولوی،1386 :632)
قعر چه بگزید هر کـــه عاقـــل است
ز آنـــکه در خلوت صفاهای دل است
ظلمت چـــه بــه که ظلمت های خلق
سر نبــرد آن کس کــه گیرد پای خلق (همان :62)
عزلت گزیـن که ازسرعزلت شناختنــد
آدم در خـــــلافت و عیـسی ره سما (خاقانی،1375 :4)
چـــون نبی دور شد ز بیــع و شـری
کنـــج خلــوت گزیده وغار حـــری(اوحدی مراغه ای،1340 :610)
عـــزت غار بـــود وعــزلت شهـــر
منتـــج عیش عمر و عشرت دهــــر (همان :610)
پس به خلــــوت نشینی و زاری کـن
در فروبنـــد و چلــــه داری کــــن (همان :602)
کنــج گیــران به گنـــج روح رسنــد
شب نشینان در ایــن فتــوح رسنـــد (همان :609)
مـــردم چشم شب نشیـــن را نـــور
از در عزلت است و فکر و حضــــور (همان :609)
گلی خـــوشبـــوی در حــمام روزی
رسیــــد از دست محبــوبی بـــدستم
بـــدو گفتم که مشـــکی یا عنبـــری
کــــه از بــــوی دلاویـــز تــو مستم (سعدی،1382 :15)
بـگفتا مــــن گلی ناچیــــز بـــودم
ولیکـــن مــــدتی بـا گـل نشستــم
کمــــال همنشین در مــن اثر کـــرد
وگـــرنــه مـن همان خاکم که هستم (همان :15)
آنانــــکه به کنـــج عافیت بنشستنــد
دنــــدان ســگ ودهان مـردم بستنـد (سعدی،1382 :32)
پســـر نـــــوح بـا بــــدان بنشست
خانــــــــدان نبـــــوتش گم شــد
ســــگ اصحاب کهف روزی چنـــد
پی نیــــکان گــــرفت و مـردم شـد (همان :68)
عــــــزلت و انـــــزوا و تنــــهایی
بــرهاننــــدت از هـــــزار بـــــلا (ابن یمین،1344 :316)
درجهان هیچ به ازعزلت وتنهایی نیست
وین سعادت ز درمـردم هرجایی نیست (همان :340)
به وحدت بسر برکـه راحت درآن است
اگرگلــشن عیــش بی خارخــــواهی (همان :535)
گنج عزلت که طلسمات عـجایب دارد
فتــــح آن در نظرهمّت درویشان است (حافظ،1387 :94 )
راه عزلت پوی وخرّم زی که چندین قهقهه
کبک ازآن داردکه دور ازخلق برکوه و درست (جامی،بی تا: 22)
دراین زمانه که عقیم است جمله صحبت ها
کناره گیـــرغنیـــمت شمارعـزلت را (صائب ،1339 :87)
پای بیرون منه ازگوشه ی عزلت زینهار
که بــــلای سیه سایـه پس دیوار است (همان :167 )
آسودگی به گـوشۀ عزلت نشستن است
سررشتـه ی امیـد ز عالم گسستن است (همان :235 )
صائب بگیرگوشه ی عزلت که اهـل دل
این درد را بـه گــوشه نشینی دوا کنند (همان :467 )
گوشه گیران کامیاب از عالم بالا شــوند
فکرها درگوشه گیری آسمان پیما شوند (همان :361)
صائب کسی که گوشه عزلت گرفته است
در چشم ها عزیز چوگوگرد احمراست (همان :307)
گـــوشه گیــری آبـــروی عزت است
قطـــره در جنب صــدف گوهر شـود (همان :427)
این کنج عزلتی که گرفته است شیخ شهر
درچشم اهل دیده کمینگاه شهرت است (صائب ،1339 :252)
گوشه گیری کشتی نوح است از بحر وجود
از کشاکش وارهان جسم نزارخویش را (صائب ،1374 :70 )
گوشه عزلت گلستان است بر ارباب فقر
شیرمردان درقفس عیش نیستان می کنند (همان :158)
عزلت به نقد وجـــود از روزگار بخــر
ایرا خرد همه کس گوهر به نیم بها دهد (مجیر بیلقانی،1358 :9)
عزلت گزین که از غم این چار میخ دهر
گردون هشت خانه به عزلت دهـد امان (همان :150)
تا بتــوانی ، زخلــــق ای یارعـزیـــز!
دوری کـــن و در دامــن عـزلت آویز (شیخ بهایی ،1382 :138)
انسان مـــجازینــــد ایـــن نسناسان
پرهیــــز از انسان مـــجازی پـرهیـز (همان :156)
عــــزت انـــدر عـزلت آمد ای فلان
تـــو چه خــواهی زاختـلاط این وآن (همان :156)
رو بـه عـــزلت آر، ای فــرزانه مــرد
و زجمیـــع ماســـوی الله باش فــرد (همان : 156)
چون شمس مشرق رو به کل بنیادهستی برفکن
ازهیچ کس عزلت مجو از خویشتن جوعزلتی (شمس مشرقی،1383 :211)
نظرات شما عزیزان: